Wyniki pilotażowego projektu "Śpiewamy dla zdrowia" dla pacjentów onkologicznych i ich rodzin
W ramach akcji “MUZYKA - Wsparcie Osób w Depresji” Fundacja Chórtownia we współpracy z Górnośląską Fundacją Onkologiczną działającą na rzecz Narodowego Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie w Gliwicach zorganizowały pilotażowe zajęcia chóralne dla pacjentów onkologicznych i ich rodzin i przyjaciół. Pacjenci onkologiczni bardzo często cierpią również na depresję (w wielu wypadkach jest ona jednym z powodów choroby nowotworowej). W związku z tym, aby poprawić ich nastrój zaprosiliśmy ich do wspólnego śpiewania.
Projekt “Śpiewamy dla Zdrowia” polegał na utworzeniu chóru dla pacjentów onkologicznych i ich rodzin. W ciągu dwóch tygodniu zostały przeprowadzone 4 dwugodzinne próby (8, 11, 15 i 18 października 2024 r.), każda składająca się z rozśpiewania oraz pracy z utworami. W sumie w próbach uczestniczyło 12 osób.
Na próbach śpiewano znane polskie piosenki (np. Serce w plecaku czy Wczoraj była niedzieliczka), ale także utwory z innych krajów, glównie kanony. Każdy uczestnik po zajęciach otrzymał materiały drukowane oraz linki do opracowywanych utworów. Zajęcia były bezpłatne, a prowadziły je:
Gabriela Majerowska, studentka muzykoterapii i dyrygentury chóralnej w Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach oraz wolontariuszka Gónośląskiej Fundacji Onkologicznej
Justyna Dziuma, prezeska fundacji Chórtownia, doświadczona chórzystka i inicjatorka akcji, seminarzystka Instytutu Kodalya Akademii Muzycznej im. Ferencja Liszta na Węgrzech.
Relacje uczestników
Uczestniczka 1: Na próbie nie myślałam o niczym i skupiałam się tylko na zajęciach. Był to bardzo przyjemny relaks.
Uczestniczka 2: Nie wiedziałam, że umiem tak ładnie śpiewać tak trudne utwory! Wracając z próby śpiewałam w samochodzie z koleżanką utwory, których uczyłyśmy się na zajęciach. Próby bardzo poprawiały nam nastrój.
Uczestniczka 3: Mam uraz z dzieciństwa, z chóru szkolnego. Pan, który prowadził chór zniechęcał dzieci i byl to dla mnie przykry obowiązek. Na tych zajęciach zobaczyłam, ile zależy od prowadzących - chcialabym dalej śpiewać w jakimś dobrze prowadzonym chórze.
Wnioski z przeprowadzonego pilotażu
1. Bardzo trudno zachęcić ludzi do podjęcia aktywności chóralnej, szczególnie jeżeli wcześniej nigdy nie śpiewali w chórze. W Polsce jest to sytuacja powszechna. Ludzie się boją i wstydzą, co jasno pokazuje, że należy zmienić system edukacji muzycznej w polskich szkołach i przedszkolach. W tej chwili on praktycznie nie istnieje, ponieważ na lekcjach muzyki prawie się nie śpiewa (ani nie gra na instrumentach), a poza programem Śpiewająca Polska prawie nie ma chórów dziecięcych. Również kulturowo mamy lekcję do odrobienia - publiczne śpiewanie nie jest systemowo wspierane, lecz raczej lekceważone, a osoby śpiewające w chórach bywają uważane za dziwaków.
2. Trudność w zebraniu większego składu pilotażowego chóru leżała również w tym, że często osobom, które chciały przyjść na zajęcia nie pozwalał na to stan zdrowia. Wolontariusze Górnośląskiej Fundacji Onkologicznej informowali pacjentów przebywających na oddziałach o próbach i spotykali się z tym, że kilka osób chciało brać w nich udział, ale z różnych powodów nie było to możliwe - np. byli za słabi lub źle się czuli.
3. Mimo to Fundacja Chórtownia uważa projekt za udany, ponieważ reakcje uczestników wyraźnie wskazywały na ich duże zadowolenie i poprawę samopoczucia po zajęciach. Tomasz Sikora, wolontariusz Górnośląskiej Fundacji Onkologicznej i psychoonkolog pracujący w Instytucie Onkologii bardzo pozytywnie wypowiedział się o idei kontynuowania zajęć chóralnych w tym formacie. GFO będzie czyniło dalsze kroki w kierunku powstania onkochóru.
Serdecznie dziękujemy Magdalenie Krzakiewicz-Rospond z Górnośląskiej Fundacji Onkologicznej za zaproszenie do współpracy, a dr Elżbiecie Wojarskiej-Trędzie - prezesce fundacji - za umożliwienie przeprowadzenia tego ważnego projektu. Składamy również podziękowania wszystkim wolontariuszom za zaangażowanie na ręce ich koordynatorki, Katarzyny Wieszałkowskiej. Mamy nadzieję, że nasze działania będą początkiem wprowadzania śpiewania grupowego jako elementu pomocniczego w terapii pacjentów.
